Kinh doanh nhượng quyền: Lợi ích và rủi ro bạn cần biết trước khi đầu tư

Ngày đăng: 26/05/2025 09:19 AM

Mô hình kinh doanh nhượng quyền là gì?

Mô hình kinh doanh nhượng quyền (franchise) cho phép nhà đầu tư sử dụng thương hiệu, sản phẩm và hệ thống vận hành của một doanh nghiệp đã thành công để phát triển cơ sở kinh doanh mới. Đặc biệt trong lĩnh vực F&B, mô hình này đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam nhờ khả năng giảm thiểu rủi ro và tận dụng uy tín sẵn có.

Theo số liệu từ Hiệp hội Franchise Việt Nam, thị trường này đã tăng trưởng 15-20% mỗi năm trong giai đoạn 2018-2023, với ngành F&B chiếm tới 40% tổng số thương hiệu trên thị trường

Lợi ích của mô hình kinh doanh nhượng quyền

1. Giảm thiểu rủi ro khởi nghiệp

Theo nghiên cứu của FranData, tỷ lệ thành công của mô hình này sau 5 năm là khoảng 90%, cao hơn nhiều so với con số 20% của các startup độc lập. Hệ thống kinh doanh đã được kiểm chứng giúp:

Áp dụng mô hình kinh doanh đã được chứng minh hiệu quả
Cắt giảm thời gian khởi động và thiết lập quy trình
Tiếp cận ngay với khách hàng tiềm năng

Các cơ sở kinh doanh theo mô hình franchise tại Việt Nam thường đạt điểm hòa vốn sau 12-18 tháng, nhanh hơn 30-40% so với các mô hình kinh doanh tự lập.

2. Uy tín thương hiệu sẵn có

Thương hiệu được công nhận mang lại lợi thế cạnh tranh to lớn, đặc biệt trong ngành F&B:

Khách hàng đã quen thuộc với thương hiệu, logo và sản phẩm
Niềm tin của người tiêu dùng vào chất lượng đã được thiết lập
Tận dụng được các hoạt động marketing của toàn hệ thống

Theo nghiên cứu của Nielsen, 78% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả cao hơn cho các thương hiệu đã được khẳng định về chất lượng.

3. Hỗ trợ toàn diện từ đơn vị sở hữu thương hiệu

Đơn vị sở hữu thương hiệu thường cung cấp:

Đào tạo chuyên nghiệp: Chương trình đào tạo ban đầu và liên tục
Hỗ trợ marketing: Chiến dịch quảng cáo và tài liệu marketing chuẩn
Phát triển sản phẩm: Nghiên cứu và cập nhật sản phẩm mới
Hỗ trợ vận hành: Tư vấn địa điểm, thiết kế và quản lý cửa hàng

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, 85% các đối tác nhận quyền tại Việt Nam được hưởng lợi từ các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật.

4. Quy trình vận hành chuẩn hóa

Các quy trình chuẩn hóa bao gồm:

Quy trình phục vụ khách hàng chi tiết
Công thức và quy trình chế biến chuẩn
Hệ thống quản lý chất lượng nghiêm ngặt
Quy trình quản lý kho bãi và nhân sự

Theo khảo sát của VCCI, các cơ sở kinh doanh theo mô hình franchise có tỷ lệ khiếu nại của khách hàng thấp hơn 40% so với các cơ sở kinh doanh độc lập.

5. Tiếp cận hệ thống mua sắm tập trung

Nhờ vào hệ thống mua sắm tập trung, các đơn vị nhận quyền được hưởng:

Giá nguyên liệu tốt hơn nhờ mua với số lượng lớn
Chất lượng đầu vào ổn định và được kiểm soát chặt chẽ
Chuỗi cung ứng bền vững và ít rủi ro hơn

Những rủi ro cần cân nhắc khi quyết định kinh doanh nhượng quyền

1. Chi phí đầu tư ban đầu cao

Ngoài phí mua quyền, bạn còn phải đầu tư vào:

Phí nhượng quyền ban đầu: 200 triệu đến 1 tỷ đồng
Cơ sở vật chất: Thuê mặt bằng, cải tạo và trang trí nội thất
Trang thiết bị chuyên dụng: Thiết bị bếp, hệ thống POS, phần mềm
Vốn lưu động: Lương nhân viên, nguyên vật liệu, marketing ban đầu

Theo khảo sát của ANZ Group, các nhà đầu tư thường phải chi thêm khoảng 20-25% so với kế hoạch ban đầu cho các chi phí phát sinh.

2. Hạn chế về quyền tự chủ

Khi tham gia mô hình franchise, bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt:

Chỉ được bán sản phẩm được phê duyệt, không thay đổi công thức
Sử dụng tài liệu marketing chuẩn và tuân thủ chính sách giá
Giờ mở cửa và quy trình phục vụ theo tiêu chuẩn
Chịu sự kiểm tra định kỳ từ đơn vị cấp quyền

Theo nghiên cứu của Đại học Kinh tế TP.HCM, 60% các đơn vị nhận quyền tại Việt Nam gặp khó khăn trong việc điều chỉnh sản phẩm cho phù hợp với thị hiếu địa phương.

3. Phụ thuộc vào uy tín thương hiệu chung

Rủi ro lớn của mô hình franchise là sự phụ thuộc vào uy tín chung:

Scandal từ một cơ sở có thể ảnh hưởng đến toàn hệ thống
Chiến lược phát triển không phù hợp ảnh hưởng đến tất cả các cơ sở
Khó khăn tài chính của đơn vị cấp quyền gây bất ổn cho toàn hệ thống

65% các cơ sở nhận quyền bị ảnh hưởng doanh thu khi thương hiệu mẹ gặp vấn đề về uy tín, với mức giảm có thể lên đến 30-40%.

4. Cam kết dài hạn và khó rút lui

Hợp đồng franchise thường kéo dài 10-20 năm với:

Điều khoản chấm dứt hạn chế và kèm phí phạt lớn
Điều khoản không cạnh tranh sau khi chấm dứt hợp đồng
Chi phí chuyển đổi cao nếu muốn thay đổi mô hình

Chỉ có khoảng 15% các hợp đồng franchise được chấm dứt sớm mà không phát sinh tranh chấp pháp lý.

5. Phí nhượng quyền thường xuyên

Các khoản phí thường xuyên bao gồm:

Phí nhượng quyền (Royalty fee): 5-8% doanh thu
Phí marketing chung: 1-3% doanh thu
Phí hệ thống và phần mềm, phí đào tạo định kỳ

Tổng các khoản phí này có thể chiếm từ 8-12% tổng doanh thu, làm giảm đáng kể biên lợi nhuận.

Bài viết này được cung cấp bởi ANZ Group - Đơn vị tư vấn hàng đầu trong lĩnh vực F&B tại Việt Nam.

Tham khảo thêm:

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ PHÁT TRIỂN ANZ

Địa chỉ: 11A Hồng Hà, phường 2, quận Tân Bình, Tp Hồ Chí Minh

Hotline: 0706.323.323

Email: anzgroup.vn@gmail.com

Website: